Jedan septembarski rođendan: Karl Lagerfeld

Karl Lagerfeld, photo modasplendida via Flickr

Koliko još ljudi znate koji imaju svoju repliku plišanog medveda? Ili biblioteku od preko 300.000 knjiga? Ili koji dizajniraju preko 20 kolekcija godišnje, usput se baveći fotografijom, filmom, prevođenjem filozofske literature, dizajniranjem enterijera starih vila… i ko zna šta bismo još sve mogli da stavimo u biografiju ovog jedinstvenog stvaraoca koji je stalno u žiži javnosti. Izbeljena kosa vezana u rep, crni naočari, top forma i istanjena figura, rukavice i visoka kragna, simboli su koji nas vezuju samo za jedno ime, za čoveka koji i posle 40 godina postavlja standarde u modi i koji je dizajn pretvorio u svoje srednje ime.

Karl Oto Lagerfeld nikad nije potvrdio svoj tačni datum rođenja, insistirajući na tome da to treba da ostane tajna, ali se pretpostavlja da je rođen 10. septembra 1933. godine u Hamburgu. Rastao je u dobrostojećoj porodici, sa starijim sestrama Martom Kristinom (Kristel) i Teom, polusestrom iz očevog prvog braka. Karlov otac, švedskog porekla, imao je uspešnu kompaniju koja je prva u Nemačkoj počela prodaju mleka u prahu, a majka, Elizabet, poreklom iz Berlina, radila je, pre venčanja za Karlovog oca, kao prodavačica u butiku donjeg veša. U porodičnom okruženju, svirala je violinu i postala intelektualni stub porodice. Kada je Hitler došao na vlast, porodica se preselila na seosko imanje na severu Nemačke, što je Karl kasnije protumačio kao razlog što on kao dete nije bio svestan onoga u šta Nemačka ulazi.

Karl je dobio dobro obrazovanje još kao dete, pohađajući privatnu školu. U tom je uzrastu već pokazao interesovanje za modu i dizajn. Često je isecao slike iz magazina, a i u školi je kritikovao drugu decu na temu njihovog oblačenja. Sa samo 14 godina, doneo je odluku da se preseli u Pariz, gde je nastavio školovanje na Liceju Montenj i gde je diplomirao crtanje i istoriju. Posle samo dve godine života u Parizu, poslao je prve skice na jedno takmičenje za dizajn na kome je osvojio prvo mesto u kategoriji kaputa. Tada je upoznao i pobednika u kategoriji haljine, Iv Sen Lorana,  koji je radio za Dior, a koji mu je postao bliski prijatelj.

 Sa samo 22 godine, 1955, Lagerfeld postaje pomoćnik Pjera Balmana. Na ovom zahtevnom poslu ostaje tri godine, a onda prelazi kod Žana Patua, gde dizajnira kolekcije visoke mode narednih pet godina. Prvu kolekciju prikazuje u julu 1958. godine pod imenom Rolan Karl, a ne pod svojim imenom, koje je do 1962. godine glasilo Lagerfelt, sa jednim “t” koje je sam Karl izbacio da bi “zvučalo komercijalnije”. Od 1962. Lagerfeld postaje slobodni umetnik, dizajner, koji ubrzo otvara i mali butik u Parizu. Radi za nekoliko kuća, među kojima i Ticijani, a od 1964. i za Kloi, za koju isprva dizajnira tek po nekoliko komada u kolekciji, a ubrzo počinje da radi i čitave kolekcije. Tada prvi put kreira i svoju mirisnu notu. Kolekcijom za Kloi prikazanom u jesen 1972. godine osvaja naslovne strane nudeći “nešto između visoke mode i visokog kempa”. Iste godine počinje da sarađuje i sa kućom Fendi, za koju dizajnira krzna, odeću i aksesoare.

Do osamdesetih godina Karl Lagerfeld postaje zvezda modnog sveta. Štampa ga obožava, prati svaku promenu njegovog stila i sve njegove izjave. Ulazi u modnu kuću Šanel 1983. godine u kojoj oživljava duh Koko Šanel, a već iduće godine osniva i sopstvenu liniju KL. Njegov uspeh preslikava se i na njegove saradnike, tako da kad izabere zaštitno lice za novu kampanju, to lice skoro odmah postaje i super model, kao što je to bio slučaj i sa Klaudijom Šifer. Modne revije često izazivaju kontroverze, na milanskoj nedelji mode 1993. godine proslavljena urenica Voga, Ana Vintur, ustala je i demonstrativno izašla, jer je Karl uposlio stripere i porno zvezdu da prikažu crno-belu Fendi kolekciju. Kada je 1994. godine iskoristio stih iz Kurana za Šanel kolekciju, naišao je na protest muslimana koji su tražili da se kuća Šanel bojkotuje, te je Karl morao da se izvini uz dobro smišljeno objašnjenje. Zbog stava kojim podržava korišćenje krzna u modnoj industriji, iako sam ne nosi krzno i jedva da jede meso, često ima problema i sa aktivistima za zaštitu životinja.

Karl Lagerfeld, otvaranje ekskluzivne radnje u Minhenu, www.karl.com

Kada danas vidimo Karla Lagerfelda, od glave do pete izdizajniranog, mršavog, skoro da ne možemo ni da se setimo onog Karla iz devedesetih godina, sa lepezom kojom je ekscentrično i pomalo neurotično mahao kad god ugleda paparace, u odelima koja su prikrivala poveći stomak. Današnji Karl, koji je 2001. godine u 13 meseci izgubio oko 40 kilograma samo da bi se oblačio u uska odela, pojava je koja se ne može zaboraviti. Aktivan i posvećen radu, neumoran i izuzetno širokog spektra interesovanja, ovaj mag modnog sveta izjavljuje da toliko radi samo zato što ne trpi dosadu. Promoviše filozofiju i knjige, otvorio je čak i simpatičnu knjižaru u Parizu, prevodi nemačku filozofsku literaturu, govori nekoliko jezika, aktivno se bavi fotografijom, ima pasiju kupovanja starih vila koje onda uređuje i ponovo prodaje. Iako sebičluk ističe kao svoju vrlinu kojom čuva drage ljude i svet od samog sebe, nesebično promoviše umetnike koje i sam voli, mesta koja obožava, restorane, gradove, hotele, biblioteke, glumce i pevače. Svaka njegova izjava o nekoj ličnosti je pravi katapult među zvezde. S druge strane, o njegovom ljubavnom životu ne zna se ništa. Tvrdi da ga porodični odnosi ne zanimaju a da decu ne podnosi i da je isključivo zaljubljen u svoj posao. Verovatno se tu negde krije i tajna njegovog uspeha koja traje već skoro pola veka.

S.Spasić