Anđeoska vojska i Sveti arhangel Mihailo
„Otkuda moje oči na licu tvome,
Anđele, brate“
Vasko Popa, Kalenić
Anđeli prenose poruke. Grčka reč angelos znači vesnik a Oksfordski univerzalni rečnik daje ozbiljnu definiciju anđela: „duh čuvar ili božanski glasnik, onaj iz reda duhovnih bića koja su superiorna ljudima u moći i inteligenciji, koji su sluge i glasnici Božanstva.“
Krilati anđeli deo su misterije svake civilizacije. Njihova priroda je u neku ruku sasvim različita od ljudske, a u neku ruku joj je slična. Anđeli su bestelesni, i time, nevidljivi za naše fizičke oči. Nemajući tela, nemaju ni telesnih potreba – nema bola, strasti, briga, ne žene se i ne udaju, nemaju brige o budućnosti niti strah od smrti. Sa druge strane, slični su ljudima po tome što su ličnosti, i svaki je svestan sebe. Poseduju razboritost, osećajnost, slobodnu volju i delotvornu sposobnost. Imaju lična imena kao i ljudi.
Anđela ima svuda. Grci su ih zvali horae, u Persiji su bili fereshta, u vikinškim verovanjima valkyres. Anđela ima u budizmu, zoroasterizmu, taoizmu. U Mesopotamiji i Asiriji, verovalo se u anđele, a verovanje se prenelo do manihejskog, judejskog, hrišćanskog i muslimanskog sveta.
Srpska pravoslavna crkva 21. novembra obeležava Sabor svetog arhangela Mihaila, u narodu poznatog kao Aranđelovdan. Crkva je ovaj dan, dakle, posvetila svim anđelima i prvom među njima, Mihailu, koji je jedan od sedam od arhanđela. Mihail na hebrejskom znači „ko je kao Bog“ ili „ravan Bogu“. Prema predanju, on je predvodnik vojske anđela koja brani čovečanstvo od palih anđela i zla. Sveti arhangel Mihailo prisutan je u svim religijama, a u hrišćanskoj crkvi ustanovljen je kao praznik još u vreme pape Silvestera Prvog (314—335) i patrijarha Aleksandra Aleksandrijskog (326).
Postoje mnoga narodna verovanja o Svetom arhangelu Mihailu. Veruje se da on obilazi bolesne, a u jesenje vreme šeta svetom preobučen u prosjaka, iskušavajući nevernike i pomažući nevoljnicima. Druga verovanja kažu da on meri duše pred paklom, pa kome pruži dlaku da pređe preko reke, taj je grešan, a kome pruži deblo, taj pronalazi put do raja. Narod u nekim krajevima veruje da on jedini može da zavede vukove i odvede ih daleko od ljudi.
Među Srbima to je uz Nikoljdan najzastupljenija slava. Veruje se da je „živi svetac“ te se za ovu slavu u nekim krajevima ne priprema žito. Bio je zaštitnik loze Nemanjića, a kao svog zaštitnika danas ga slavi Saborna crkva u Beogradu, koja je posvećena Saboru Svetog arhangela Mihaila, a na ovaj je praznik 1845. godine crkva, koju je podigao knez Miloš Obrenović, osveštana.
S.Spasić