Muzeji sveta: Rejksmuzeum (Rijksmuseum), Amsterdam

Rijksmuseum 1895.

^{Piše:S.Spasić}

Muzej sa najvećom kolekcijom slika holandskih majstora, čuveni Rejksmuzeum (Rijksmuseum) u Amsterdamu, posle deset godina kompletne obnove, adaptacije i nadogradnje zgrade i restauracije fundusa, otvara svoja vrata posetiocima.

 Deset godina renoviranja jednog od najpoznatijih evropskih muzeja završava se 13. aprila svečanim otvaranjem. Muzej će za javnost otvoriti holandska kraljica Beatriks, koja nakon 33 godine vladavine, uskoro prepušta i kraljevski tron svom sinu Viljemu Aleksandru.

Tokom dugogodišnje obnove muzeja u čuvenoj ulici Stadshouderskade, posetiocima je bilo omogućeno da 400 remek-dela holandskog zlatnog perioda vide u muzejskom krilu Philipsvleugel. Posle svečanog otvaranja, posetioci će imati priliku da 365 dana u godini posećuju čak 80 galerijskih dvorana, sa spektakularnom postavkom od osam hiljada eksponata.

Obnova Rejksmuzeuma, koji u svojoj kolekciji ima značajna dela Vermera, Rembranta, Halsa i drugih umetnika, jedan je od najvažnijih muzejskih projekata u svetu. O veličini i značaju ovog muzeja govore i podaci o kolekciji koja se sastoji od preko milion eksponata. U Amsterdamu se sa velikom pažnjom prati obnova, a na prednjoj fasadi zgrade iz 19. veka postavljen je i digitalni sat koji otkucava sate, minute i sekunde do otvaranja. Obnova muzeja koštala je 375 miliona evra.

Rejksmuzeum je svoja vrata prvi put otvorio 1800. godine pod imenom Nacionalna umetnička galerija, smeštena u Hagu. Broj eksponata Galerije ubrzo je počeo da raste i 1808. godine kolekcija je premeštena u novu prestonicu Amsterdam, u Kraljevsku palatu. Kolekcija se još jednom selila – jedan deo u drugu palatu, a drugi deo vraćan u Hag, sve do 1885. godine kada je završena izgradnja monumentalnog zdanja u holanskom neorenesansnom stilu. Zgradu je projektovao arhitekta Petrus Jozefus Kajpers, otac moderne holandske arhitekture.

Najznačajnija dela holandskih majstora 

Rembrant van Rajn, Noćna straža, 1642. Rejksmuzeum

Među najpoznatije slike koje se nalaze u Rejksmuzeum svakako spada Rembrantova Noćna straža iz 1642. godine koja i danas privlači brojne istoričare umetnosti i istraživače tajni skrivenih na slikama. Ogromnog formata (363 x 437cm), sa neverovatnim detaljima koje sadrži, Noćna straža predstavlja pravo remek-delo ujedno i presedan u slikanju grupnih portreta članova gilde. Neverovatna skraćenja u perspektivi i igra svetlosti i senki, dinamičnost koju ličnosti na slici nose, ritam koji se nagoveštava, zvuci koje možemo pretpostaviti, skoro osetiti, posmatraču dočaravaju efekat živog dela kome je u Rejksmuzeumu posvećen čitav zid, a uz Noćnu stražu izloženo je još 19 Rembrantovih dela.

Vermer, Mlekarica,cca 1660. Rejksmuzeum, Amsterdam

Pored Rembranta Van Rajna, veliku pažnju uvek privlači i Vermer, slikar iz Delfta, skoro mistična figura holandskog slikarstva. Tokom svog kratkog života Vermer je ostavio mali broj slika, svega 36. Rejksmuzeum čuva četiri platna, među kojima i čuvenu Mlekaricu. Možda najpoznatija Vermerova slika, Devojka sa bisernom minđušom, koja je svoj novi život i ljubitelje osvojila poslednjih godina, zahvaljujući romanu Trejsi Ševalije a zatim i filmu, ne nalazi se u ovom muzeju, već u Hagu.

 Rejksmuzeum je svakako jedan od najznačajnijih evropskih muzeja čija obnova je donela i potpuno novi uvid u kolekciju i poimanje umetnosti. Milione budućih posetilaca ovog zdanja očekuje potpuno nova, osvetljena zgrada, iako iste spoljašnjosti, hronološki prikaz istorije Holandije i Evrope i mnoga remek dela pre svega holandskog zlatnog doba umetnosti.

S. Spasić